Dla turystów Powiat Szczycieński dla mieszkańców
BIP
Dofinansowano przez UE
Fot: Heimatbote der Kreisgemeinschaft Ortelsburg. Zdjęcie przedstawia nieistniejącą dziś synagogę.

Fot: Heimatbote der Kreisgemeinschaft Ortelsburg. Zdjęcie przedstawia nieistniejącą dziś synagogę.

Kartka z kalendarza

2021-09-14 07:41:14 (ost. akt: 2021-09-14 07:45:58)

14 września 1924 roku w Szczytnie oddano do użytku nową synagogę. Poprzednia synagoga spłonęła w sierpniu 1914 roku.

Pierwsi udokumentowani w źródłach Żydzi pojawili się w Szczytnie w drugiej połowie XVIII w. Byli to Bereck Samulowitz i Isaac Lewin. O osiedlenie się Żydów w mieście zabiegały jego władze, które widziały w tym szansę na rozwój gospodarczy. Gmina żydowska zawiązała się przed 1828 r., a samodzielność uzyskała w 1856 r. W 1835 r. przy ulicy Polskiej (Kaiserstrasse) wzniesiono synagogę. W 1847 r. mieszkało w Szczytnie 105 Żydów. W XIX w. okresowo istniała tu prywatna szkoła elementarna dla dzieci z żydowskich rodzin. W 1886 r. również przy ulicy Polskiej (Kaiserstrasse 11) miało miejsce otwarcie wielkiej synagogi.
W trakcie I wojny światowej 5 szczycieńskich Żydów poległo za swoją niemiecką ojczyznę. W mieście działała lokalna grupa Związku Żydowskich Żołnierzy Frontowych, która w 1926 r. drugą rocznicę swojego powstania uczciła balem maskowym w hotelu „Berliner Hof”.
W sierpniu 1914 r. szczycieńska synagoga, podobnie jak spora część miasta, uległa pożarowi. Nowa synagoga wzniesiona została w 1924 r. również przy ulicy Polskiej, jednak nieco dalej od miejsca, w którym istniała przed pożarem.
Już w latach dwudziestych w Szczytnie coraz częściej dawał o sobie znać antysemityzm. Z 9 na 10 listopada 1938 r. Szczytno miało swoją „noc kryształową”. Synagoga została podpalona. Gminie żydowskiej przedstawiano rachunek za uprzątnięcie jej resztek.
Obecnie jedyną pamiątką po szczycieński Żydach w miejskim krajobrazie jest założony w 1815 r. cmentarz. Należy on do najlepiej zachowanych w regionie.
Pozostały też przedmioty związane z działalnością handlową, na przykład wieszaki od ubrań ze sklepu Samuela Mendla, dzwonki rowerowe i kartki z korespondencją firmową.

Fot: Heimatbote der Kreisgemeinschaft Ortelsburg. Zdjęcie przedstawia nieistniejącą dziś synagogę.

Zobacz także

więcej »